अवनितलं पुनरवतीर्णा स्यात् संस्कृत गंगाधारा
धीरभगीरथवंशोस्माकं वयं तु कृत निर्धारा।।
निपततु पण्डित हरशिरसि, प्रवहतु नित्यमिदं वचसि
प्रविशतु वैयाकरणमुखं, पुनरपिवहताज्जनमनसि
पुत्र सहस्रं समुद्धृतं स्यात यान्तु च जन्मविकारा
धीरभगीरथवंशोस्माकं वयं तु कृत निर्धारा।।
ग्रामं-ग्रामं गच्छाम, संस्कृत शिक्षां यच्छाम
सर्वेषामपि तृप्तिहितार्थं स्वक्लेशं नहि गणयेम
कृते प्रयत्ने किं न लभेत एवं सन्ति विचारा:
धीरभगीरथवंशोस्माकं वयं तु कृत निर्धारा।।
या माता संस्कृतिमूला, यस्या: व्याप्ति: सुविशाला
वांग्मयरूपा सा भवतु, लसतु चिरं सा वांग्माला
सुरवाणीं जनवाणी कर्तुं यतामहे कृतशूरा:
धीरभगीरथवंशोस्माकं वयं तु कृत निर्धारा।।
संस्कृतभारती भारती संस्थाया: गेय संस्कृतं पुस्तकात साभार गृहीत:।।
पूर्वतनं ज्ञातुम् अत्र सामान्यजीवने प्रयोगाय कानिचन् दैनिकवाक्यानि- प्रथम: अभ्यास: स्पृशन्तु।।
भवतां विचाराणां स्वागतम् अस्ति।
भवदीय: आनन्द:
1-मम नाम........ मेरा नाम......... !
2-एष: मम मित्रं यह मेरा मित्र !
3-एषा मम सखी यह मेरी सखी !
4-भवान्/ भवती कस्यां कक्षायां पठति आप पु0/ स्त्री0 किस कक्षा में पढते हैं !
5-अहं पंचम कक्षायां पठामि मैं पांचवी कक्षा में पढता/ पढती हूं !
6-भवत: ग्राम:/ भवान् कुत्रत्य:? आप कहां के रहने वाले हैं ?
7-अहं........ग्रामस्य/ नगरस्य निवासी अस्मि मैं........ग्राम/ नगर का निवासी हूं!
8-कुत: आगच्छति? आप कहां से आ रहे हैं ?
9-विद्यालयत:/ गृहत: आगच्छामि स्कूल से/ घर से आ रहा/ रही हूं (त: - से)
10-कुत्र गच्छति ? आप कहां जा रहे हैं ?
11-देवालयं/ विद्यालयं/ कार्यालयं गच्छामि मन्दिर/ विद्यालय/ कार्यालय जा रहा/ रही हूं!
12-स्वल्पं थोडा- बहुत/ जरा सा !
13-अहं न जानामि मै नहीं जानता/ जानती हूं !
14-किमर्थं न भवति ? क्यों नही होता है ?
15-अथ किम् और क्या !
16-नैव खलु नहीं तो !
17-आगच्छतु आइये/ पधारिये !
18-उपविशतु बैठिये !
19-ज्ञातम् समझे !
20- कथम् आसीत् ? कैसा था ?
संस्कृतं वदतु पुस्तकात साभार स्वीकृत:।।
सनातन परम्परायां वेदानां महत्वं भगवतस्थानके अस्ति।
वयं सर्वे भारतीया: वेदादिग्रन्थान साक्षात् र्इश्वर: एव मन्यन्ते।
वेदग्रन्था: सर्वदा जगतकल्याणविषयका: एव सन्ति एतत् सवै: अपि अंगीकृयते।
किन्तु प्राय: पाश्चात्यविद्वान्सानां वेदविषये अति दुराग्रह: दृष्यते।
ते सर्वदा वेदग्रन्थान सामान्यलौकिकग्रन्था: एव मन्यन्ते। तथा यथा-कथंचित् अपि एतेषां ग्रन्थानां अनादरं कर्तुं उद्युक्ता: भवन्ति।
अस्मिन् क्रमे एव वेदे वर्णितानां यज्ञानां विषयेपि तेषां मत्तव्यहार: दृष्यते।
ते वैदिकयज्ञविषये बहु किमपि अनर्गलप्रलाप: कुर्वन्ति।
तेषां उक्ति: यत् वैदिकयज्ञा: हिंसाप्रधाना: सन्ति।
ते केचन् उदाहरणा: अपि ददति यत् वैदिकयज्ञे बलिविधानं, पुनस्च अश्वमेध आदि यज्ञे तु साक्षात् मेधशब्द: हिंसापरक एव। पुन: आलभन इत्यपि शब्द: हिंसापरक एव।
एवं विधा वेदयज्ञेषु सर्वत्र हिंसा एव अस्ति एष: कुविचार: प्रसारित: अस्ति एतै: पाश्चात्य विद्वान्सै:।
किन्तु ते वैदेशिका: वेदानां पूर्णअनुशीलनं न कृतवन्त: केवलं स्वल्पज्ञानमेव प्राप्य मिथ्यालापं कृतवन्त:।
तेषां भ्रामकतथ्यानां अत्र मया अनावरणं भवति। एतान तथ्यान ज्ञात्वा भवन्त: स्वयमेव वैदिकानां दुर्मति: ज्ञाष्यन्ति।
प्रथममतं - बलि शब्द: हिंसार्थक: इति तेषां प्रथम: कुतर्क:।
निराकरणम्- बलि शब्दस्य शब्दकोशे आहुति, भेंट, चढावा, भोज्यपदार्थानाम् अर्पणम् इति अपि अर्थ: दत्त: अस्ति, अत: केवलं बलि शब्दस्य हिंसापरक अर्थ: एव उचितं न भाति। पुनश्च श्राद्ध कर्मेषु काकबलि, गोबलि, पिपीलिकाबलि आदि बलिविधानम् अस्ति चेत् यदि बलि शब्दस्य हिंसापरक अर्थ: स्वीकृयते तर्हि श्राद्धकर्मेषु अपि हिंसा आगच्छति।
द्वितीयमतं- अश्वमेध आदि यज्ञेषु मेधशब्दप्रयोगेनेव हिंसा प्रतीयते।
निराकरणम्- मेध इति शब्दस्य कोशे ''मेधा हिंसनयो: संगमे च इति'' व्युत्पत्ति: अस्ति। अर्थात् मेधासंवर्धनं, हिंसा अपि च एकीकरण, संगतिकरणं वा इत्यपि अर्थ भवति चेत् केवलं हिंसा एव स्वीक्रियते तर्हि दोष: आगच्छति। अन्यअर्था: स्वीक्रियते तर्हि विसंगति: न भवति।
तृतीयमतं- आलभन इति शब्दप्रयोगेण वैदिकयज्ञा: हिंसापरकआसन् इति ।
निराकरणं- आलभन शब्दस्य अन्ये अर्था: क्रमश: स्पर्शं, प्राप्ति: चापि अस्ति अत: यदि एतेषाम् प्रयोग: क्रियते चेत् वेदस्य वेदत्वं रक्षते। पुनश्च ''ब्रह्मणे ब्राह्मणं आलभेत। क्षत्राय राजन्यं आलभेत'' इति वाक्यस्य अनर्थ: भविष्यति यदि आलभन शब्दस्य ग्रहणं हिंसार्थे क्रियते तर्हि । अत: स: अनर्थ: न आगच्छेत अस्य कृते आलभन शब्दस्य प्रयोग: हिंसार्थे न क्रियते।
पुनश्च वैदिकयज्ञानां कृते अध्वर इत्यपि पर्याय दत्तमस्ति यस्य अर्थ: एव हिेंसाविहीन:, अहिंसक: वा इति अस्ति।
तर्हि यदि वैदिकयज्ञानां अध्वर इत्यपि संज्ञा अस्ति चेत् हिेंसकप्रवित्ते: निवारणं स्वत: एव भवति।
अत: इति प्रमाण्यते यत् वैदिकयज्ञा: सर्वथा हिंसाविहीना: एव भवन्ति।
वैदेशिकानां मतं तु केवलं वेदानां महिमाया: ह्रास: कर्तुमेवासीत्।।
एष: लेख आचार्य श्रीरामशर्मा कृत ऋग्वेद संहिताया: भूमिकाभागात साभार गृहीत: अस्ति।
अस्य लेखस्योपरि भवतां विचाराणां स्वागतम् अस्ति।।
भवदीय: - आनन्द:
सम्पूर्ण भारते भगवान् श्रीरामचन्द्र: सर्वमान्य: सर्वतो पूजनीय: च अस्ति।
बहव: तं ब्रह्म इति मत्वा पूज्यन्ते चेत् बहव: नारायणस्य अवतार इति मत्वा पूज्यन्ते किन्तु प्रायश: कस्मिश्च्ति् अपि राज्ये भगवान् श्रीरामचन्द्रस्य विरोध: नास्ति।
अस्माकं भारते एव तथा नास्ति अपितु सम्पूर्णविश्वे भगवत: श्रीरामस्य तथैव अर्चा भवति।
सीमा प्रदेशे स्थितानां प्ररक्षकवीराणां तु प्राणे एव वसति भगवान् श्रीराम।
किन्तु यस्य भारतदेशस्य आत्मा भगवत: श्रीरामचन्द्रस्य चरणौ वसति तस्य देशस्य एव केचन् राजनीतिराक्षसा: भगवत: सत्ता नास्ति इति वदन्ति।
ते नरप्रेता: भगवन्तं हिमालयस्य आकारवत् मिथ्या प्रमाणयन्ति।
तेषां मुखपिधानं तु कर्तुं न शक्नुम: किन्तु ये भगवत्पादारविन्दौ अनुरागं धरन्ति तेषां कृते भगवान् श्रीरामसीता कथं ब्रह्म इति रहस्यं उद्घाटयाम:।
पूर्वतनलेखे अहं 108 इति संख्याया: महत्वं उद्घाटितवान् आसम्।
तस्यानुसारं 108 इति ब्रह्मसूचक: खलु।
साम्प्रतं अत्र अहं सीताराम इति संज्ञायां 108 इति वर्णसंख्या दर्शयामि।
सीताराम इत्यस्य वर्णक्रम: पश्याम:
स-32
ई-4
त-16
आ-2
र-27
आ-2
म-25
व्यंजनवर्णेषु 'स'कारस्य 32तमं स्थानम्।
तथैव अन्येषां व्यंजनानां स्थानं क्रमश:।
स्वरवर्णेषु 'ई'कारस्य 4तमं स्थानम्।
तथैव अन्येषां स्वराणामपि।
एतस्मिन् क्रमे यदि सम्पूर्णस्य गणनां कुर्म: चेत्
32 +4 +16 +2 +27 +2 +25= 108
एवं विधा श्रीरामसीता साक्षात् ब्रह्म एव इति प्रमाण्यते।
अस्मिन् लेखे दत्तानां वर्णक्रमाणां अवगमनार्थं मम पूर्वतनं लेखनं पश्यन्तु।
अत्र यदि काचित् त्रुटि: दृष्यते चेत् अवश्यमेव सूचनीयम्।
भवतां प्रतिक्रियाया: कृते हार्दिक स्वागतमस्ति।
भवदीय:- आनन्द:
दैनिक जीवने वयं बहुवारं 108 संख्याया: प्रयोगं पश्याम: । कस्यचिदपि सभायां यदा कस्यचित् महाभागस्य सम्बोधनं क्रियते चेत् प्रायश: श्री श्री 108 इति सम्बोधनं क्रियते।
अद्य पर्यन्तं वयं शताधिक वारं अस्य प्रयोगं पश्याम:, कुर्म: चापि किन्तु कदापि अस्माकं हृदये एतस्मिन् विषये जिज्ञासा न प्रभवति यत् एतस्या: संख्याया: प्रयोग: किमर्थं क्रियते कस्य कृते वा।
अस्य महत्वं किम्।
अस्य तात्पर्यं किम्।
अद्य वयं अस्य विषयस्योपरि विचारं करिष्याम :।
108 संख्याया: प्रयोग: प्राय ज्येष्ठानां सम्बोधने कुर्वन्ति ।
108 संख्या वस्तुत: ब्रह्मसूचकी संख्या अस्ति ।
एतया संख्यया अतिथि: ब्रह्मस्वरूपअस्ति साक्षात् ब्रह्म एव वा इति निर्दिशन्ति।
कथं इति प्रश्न: आगच्छति ।
ब्रह्म इति शब्दस्य वर्णक्रम: यदि परिगण्यते चेत् 108 आगच्छति।
पश्याम:
ब-23
र-27
ह-33
म-25
व्यंजनवर्णेषु 'ब'कारस्य स्थानं 23तम: अस्ति।
(क वर्ग=5 (क ख ग घ ड), च वर्ग=5, ट वर्ग=5, त वर्ग=5, प वर्ग=5, य र ल व ष श स ह क्ष त्र ज्ञ)
एवं विधा सर्वेषां वर्णानां क्रम: उपरोक्तं आगच्छति।
यदि यतेषां योगक्रियते चेत्
23+27+33+25 =108 इति आगच्छति।
एतदर्थमेव 108 संख्याया: प्रयोग: ज्येष्ठानां कृते क्रियते।
एतदर्थमेव अस्या: संख्याया: प्रयोगसमये योग्यं अयोग्यं वा इति अवधानं देयम् इति।।
एतत् तथ्यं कथं आसीत् इति अस्मिन् विषये भवतां वैचारिकसहयोग: अपेक्षते।
आशामहे यत् भवतां टिप्पणय: अवश्यमेव प्राप्स्ये।
यदि कश्चित् त्रुटि: प्राप्यन्ते भवन्त: अत्र चेत् कृपया इंगीकुर्वन्तु।
पुनस्च एवमेव काचित् नूतनी सूचना अग्रिम लेखे प्रकाशयिष्यामि।
तावत् पर्यन्तं नमो नम: ।
भवतां विचाराणां स्वागतम्
भवदीय:- आनन्द:
एष: अवसर: न केवलं तस्य कृते अपितु सर्वेभारतीयानां कृतेपि महत् हर्षस्य विषय: ।
स: क्रिकेटजगत: सम्राट अथ च भारतस्य अमूल्य हीरक रत्न: अस्ति।
स: यावत् गौरवशालिन: तावत् एव विनम्रअपि अस्ति।
अत: आगम्यताम् ,
वयं सर्वे मिलित्वा श्रीमान सचिनमहोदयाय शुभकामनां दद्म:।
सचिन शतं वर्षाणि जीवतु
जय हिन्द
यदि भवान सरलतया संस्कृतं वक्तुम, लेखितुं, वार्तालापं कर्तुं, संस्कृतक्षेत्रे वृत्तिं प्राप्तुम् इच्छति चेत् अत्र अस्ति महान अवसर:
संस्कृतभारती इति संस्था अनवरत दश दिवसात्मकं शिविरं चालयति।
अस्य शुल्कं न लगति।
अपि च प्राय: सम्पूर्णभारते सर्वेषु राज्येषु एष: कार्यक्रम: आवर्षं चलति।
अत: अस्य महद् अवसरस्य लाभ: स्वीकर्तुं भवन्त: अद्य आरभ्य एव प्रयासरता: भवन्तु।
साम्प्रतं जूनमासे 6 जूनत: 16 जून पर्यन्तं लखनउ नगरे (उत्तर प्रदेशे) एक: आवासीय वर्ग: अपि क्रियते। एष: वर्ग: सशुल्केन अस्ति।
अत्र भवन्त: दशदिवसं यावत् प्रांगणे एव भूत्वा संस्कृतस्य ज्ञानं प्राप्ष्यन्ति
अत्र भवताम भोजनादिकव्यवस्था: अपि संस्कृतभारत्या एव क्रियते।
अस्य वर्गस्य संम्पूर्ण व्ययशुल्कं 500 रूप्यकाणि सन्ति नाधिकं किंचित्।
अत्र केवलं दश दिवसं यावत् एव पठित्वा भवन्त: संस्कृत माध्यमेन सरलतया वक्तुं समर्था: भविष्यन्ति इति मम अनुभव:।
अत: निवेदये यत अवसरस्य लाभ: अवस्यमेव स्वीकुर्यु: इति
अन्या: सूचना: 9454093250- सुशील जी अथवा 9598759203 प्रमोद जी महोदयो: पार्श्वे दूरभाष: कृत्वा प्राप्तुं शक्नुवन्ति।।
भवदीय: - आनन्द:
भवदीय: आनन्द:
वयं सर्वे जानिम: यत् संस्कृतभाषा सम्पूर्णविश्वस्य प्राचीनतमा भाषा अस्ति। वयं भारतीया: अस्या: भाषाया: पुत्रा: एव। न कश्चित् हिन्दुमुश्लिमसिखइसाई अपितु सर्वे ये भारते निवसन्ति भारतीय: एव अत: अस्माकं सर्वेषाम भाषा एषा देववाणी। अद्य सम्पूर्ण विश्व: एकस्वरेण स्वीकरोति यत् एषा गीर्वाणवाणी संस्कृतभाषा विश्वस्य प्राचीनतमा भाषा अत: वयं अस्मिन विषयेपि सौभाग्यशालिन:। पुनश्च अस्माकं संस्कृतभाषायामेव वेदादि सदृश: प्राचीनतम अपि च सुपयोगि ग्रन्था: सन्ति।
किन्तु अद्य अस्माकं संस्कृतभाषाया: उपरि आंग्लभाषाया:प्रभाव: जायमान: अस्ति। वयं भारतीया:एव अद्य अस्माकं मातृभाषां परित्यज्य अपरभाषाणां भाषणं कुर्वन्त:स्म: । अनेन कारणेनेव अद्य संस्कृतस्य संस्कृते: च दुर्गति: जायमाना अस्ति। अत: आगम्यताम, अद्य एकं संकल्पं स्वीकुर्म: यत् संस्कृतस्य पुनरूत्थानाय वयं स्वस्य जीवनं दद्म:। संस्कृतकार्यं राष्टकार्यं अत: भारतस्य संस्कृतिरक्षार्थं वयं संस्कृतस्य प्रसारं करिष्याम:
संस्कृतस्य प्रसाराय नैजं सर्वं ददाम्यहम्
जयतु संस्कृतं, जयतु भारतम्
अद्य अहं एतस्य नूतन ब्लागेन सह् भवताम सम्मुखे आगतोस्मि इति ममेव महत् सौभाग्यस्य विषय: ।
यथा भवताम् प्रेम पूर्वं प्राप्नोमि स्म तथैव इदानीमपि आशामहे।
भगवत: इच्छा अस्ति चेदेव अद्य एतस्य नूतन ब्लाग निर्माणं जातमस्ति
सर्वे संस्कृतानुरागिण: अत्र अभीष्ट विषया: प्राप्नुयु: इति मम प्रयास: भविष्यति ।
भवताम सहयोगस्य कृते महत् धन्यवाद:
भवदीय: - आनन्द:
http://vivekanand-pandey.blogspot.com/